Tuy nhiên thực tế sản xuất cây trồng hiện nay còn mất cân đối rất lớn giữa sử dụng phân bón vô cơ và hữu cơ. Việc sử dụng quá nhiều phân bón vô cơ không những lãng phí, gây ô nhiễm môi trường mà còn ảnh hưởng đến chất lượng, giá trị nông sản, vì vậy bên cạnh việc sử dụng cân đối, tiết kiệm và hiệu quả các loại phân vô cơ cần chú trọng tăng cường dinh dưỡng cho cây trồng theo hướng hữu cơ bằng cách  đẩy mạnh việc sản xuất, sử dụng các loại phân hưu cơ, phân vi sinh trên cơ sở tận dụng các phế phụ phẩm nông nghiệp trong sản xuất cây trồng  hiện nay là việc rất cần thiết.

         Xu thế của một nền nông nghiệp hữu cơ và phân bón hữu cơ là chìa khóa để phát triển thành công nền nông nghiệp hữu cơ bền vững, do việc sử dụng quá nhiều phân bón vô cơ dẫn đến  diện tích đất canh tác nông nghiệp bị giảm độ phì, bị xói mòn, rửa trôi hoặc chua mặn hóa. Bên cạnh tác động  đến môi trường, việc lạm dụng phân bón vô cơ còn gây mất an toàn trong sản phẩm nông sản do tồn dư lượng kim loại nặng và hàm lượng nitorat vượt ngưỡng quy định. Hiện nay nhu cầu sử dụng phân bón ở nước ta  khoảng 10  triệu tấn phân các loại, bình quân mỗi năm là 1 tấn/ha trong đó chủ yếu là phân vô cơ, tuy nhiên hiệu quả sử dụng chỉ đạt khoảng 45 - 50%.

         Đất canh tác đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái nông nghiệp.“ Đất khỏe – cây trồng khỏe” là một nguyên tắc cơ bản để  sản xuất cây trồng và là điều kiện để đảm bảo sự cân bằng hệ sinh thái nông nghiệp do trong đất có nhiều loài sinh vật cùng chung sống bao gồm cả các loài sinh vật có hại và có lợi cùng phát triển,  đất đai màu mỡ sẽ nâng cao năng suất, sản lượng cũng như chất lượng của nông sản  nhưng đất đai cũng là nơi dễ bị tổn thương bởi việc sử dụng thái quá hóa chất phân vô cơ và thuốc bảo vệ thực vật. Điều thiết yếu trong sản xuất cây trồng hiện nay là phải chú trọng nâng cao chất lượng đất tốt, quan tâm bồi dưỡng đất, tăng nguồn dinh dưỡng cho đất vào trước, trong hoặc sau mỗi mùa vụ trồng.          Quản lý đất canh tác theo hướng hữu cơ và sinh học bằng cách tăng cường sản xuất và sử dụng phân hữu cơ, phân vi sinh là một trong những nội dung quan trọng của việc nâng cao sức khỏe cây trồng hiện nay vừa tăng nguồn dinh dưỡng cho đất vừa bảo vệ môi trường trong phát triển nông nghiệp bền vững.

          Trồng  cây che phủ đất cũng có vai trò rất quan trọng vì chúng là nguồn cung cấp dinh dưỡng tự nhiên cho đất. Trong tình hình biến đổi khí hậu như mưa nhiều hoặc bị nắng hạn, trồng cây che phủ đất là giải pháp tốt nhất để cung cấp đủ độ ẩm ổn định cho đất trồng cây , đồng thời còn giảm sự xói mòn do mưa lớn, tăng khả năng chống chịu hạn cho đất. Trồng cây che phủ đất (các loại cây họ đậu… ) cần bổ sung thêm nguồn dinh dưỡng (đạm, lân, kali và các nguyên tố trung, vi lượng.. ) vào đất một cách tự nhiên, nhằm cải thiện thành phần đất, làm tăng nguồn dinh dưỡng, tăng lượng mùn dễ tiêu cho đất, giảm cỏ dại đồng thời  giúp cây trồng giảm bớt nhu cầu sử dụng nước và phân bón hóa học trên một đơn vị diện tích đất canh tác. 

         Để sử dụng hiệu quả phân bón trong sản xuất cây trồng hiện nay cần chú ý sử dụng cân đối phân vô cơ và hữu cơ, cân đối các yếu tố đa lượng, trung, vi lượng khi sử phân bón phải căn cứ vào thời tiết, vào giai đoạn sinh trưởng của cây, vào tình trạng của đất trồng, theo nguyên tắc 4 đúng và chú trọng  trồng cây che phủ đất, cải tạo đất trồng, nâng cao độ phì của đất theo hướng hữu cơ và sinh học là những giải pháp thiết thực nhất hiện nay./.

Bài, ảnh: Hùng Mận

Hội Thủy sản và làm vườn tỉnh